PROMO 15: Renier Padje

PROMOtekst door Floor Boogaart:

Ijsvlekken kunnen doorgaans smerig aandoen maar kunstenaar Renier Padje maakt er soms pure poëzie van. Hij heeft de PROMO-ruimte van NP3 afgelopen periode namelijk omgetoverd tot een gestileerde huiskamerachtige setting waarin Padje het smeltproces van banale waterijsjes op experimentele wijze onderzoekt. De spierwitte ‘huiskamer’vormt de drager van kleurrijke ijsvlekken die langzaam de ruimte insluipen. Gemuteerde ijsdruipers en achtergebleven ijsstokjes – soms met aangehechte fruitvliegjes - zijn het resultaat van gebeurtenissen die we niet hebben zien plaatsvinden. Ze vertellen slechts het plot maar laten het ontstaansverhaal achterwege. Er is een verstild moment ontstaan waarin contact met vervlogen tijd wordt gemaakt. Maar hoe maak je dat transformatieproces van het ijs inzichtelijk voor de toeschouwer? Dit is een vraag die Padje tijdens zijn PROMO-periode onderzoekt door diverse proefjes met ijs uit te voeren. Hij zoekt op uiteenlopende wijze naar antwoorden. Zo heeft de kunstenaar bijvoorbeeld waterijsjes laten smelten op een rechthoekige, liggende drager bestaande uit suikerklontjes. Het resultaat is een soort raster waarin het vloeiproces van het ijs wordt uitgekristalliseerd. Dit suikerblok brengt het verloop van de vloeirichting helder in kaart richting de toeschouwer. Ook korte filmpjes waarin het smeltproces versneld wordt afgespeeld bieden meer inzicht. Daarnaast heeft Padje een aantal eenvoudige objecten in de ruimte geplaatst die het karakter van de huiskamer benadrukken, zoals een radiator, een stoel, kleding, en een wit gespoten plant. Op deze objecten heeft Padje ook ijsjes de vrije loop gelaten, gestolde smeltvloeisels blijven achter, die naarmate de tijd vordert intenser worden. De vloeibare uitlopers zijn een relatie aangegaan met de witte alledaagse attributen in de ruimte. Renier Padje zoekt naar de balans in een lading die een object heeft en een lading die het ijs in relatie tot het attribuut heeft. Hiermee doet de kunst van Padje ergens denken aan het werk van Zeger Reyers, die bijvoorbeeld zwammen uit meubels en apparaten liet groeien. In zijn werk combineert Reyers dode objecten, met organische levende materialen. Techniek en biologie worden op een niet functionele manier bij elkaar gebracht. Hoewel het werk van Reyers een inspiratiebron vormt, moeten de attributen in het werk van Padje niet teveel aandacht vragen. Hij geeft de voorkeur aan objecten die niet opvallen in een ruimte, die er eigenlijk altijd al gewoon zijn.

Terug naar de PROMO-ruimte waar Renier Padje als het ware een mini universum heeft gecreëerd waarin een abstracte versie van de natuur wordt nagebootst. Naar eigen zeggen vormt de natuur in al haar facetten het belangrijkste uitgangspunt voor Padje’s werk; De esthetiek of juist de weerzin waarin de natuur zich steeds weer aan ons toont vormen de basis van mijn kunst. Wat mij zo mateloos boeit aan de natuur is het proces waaraan ze al haar producten onderhevig laat zijn. In het bijzonder de chemische processen van bijvoorbeeld ijs dat door een verwarmde omgeving muteert tot water, aldus de kunstenaar. Alles draait om het inzichtelijk maken van natuurlijke en chemische processen in zijn wereld. Materialen vloeien in zijn werk van de ene toestand naar een andere toestand van zijn.
Renier Padje beschouwt zichzelf als een alchemist die proefondervindelijk te werk gaat met allerlei processen waarbij toeval en wetmatigheid elkaar voortdurend beïnvloeden. Een zoektocht naar het onverwachte. Veel wordt in zijn werk aan het lot overgelaten. Het spelenderwijs ontdekken en openstaan voor wat er gebeurt, vormt een belangrijk onderdeel van zijn werk. Er is veel ruimte voor experiment. Toch is het niet allemaal willekeurig wat hij doet. Renier Padje probeert het proces wel te sturen of te manipuleren. De menselijke aanwezigheid is duidelijk zichtbaar in zijn kunstwerken doordat Padje de smeltpatronen op een zeer gestructureerde en gecontroleerde wijze presenteert, dat maakt het minder ‘natuurlijk’ van karakter. Het is een wisselwerking tussen het materiaal en de kunstenaar; of zoals hij het zelf noemt een ‘jamsessie’. Door zeer bewuste keuzes te maken in de uitgangspunten bij het maken van de patronen ontstaat er ‘iets’.

Een opmerkelijk gegeven is dat Padje zichzelf naast alchemist ook als schilder beschouwd. In de zomer van 2008 studeerde Renier Padje af aan de Academie Minerva. De eerste twee jaar van de kunstacademie concentreerde hij zich hoofdzakelijk op schilderijen waarin abstractie centraal stond maar gaandeweg concludeerde Padje dat het materiaal voor hem een te vernauwend karakter heeft. Er is al veel gedaan met verf door de eeuwen heen en daar had Padje naar zijn idee nog weinig aan toe te voegen. Met deze conclusie op zak begon hij zijn zoektocht naar andersoortige materialen als, drop, tandpasta, honing, koffie, tuinkers,en fruit als bruikbaar materiaal voor zijn werk. Het zorgde voor een grote ommezwaai in Padje’s artistieke ontwikkeling. Deze buitenschilderkunstige materialen benaderde hij wel als verf, door ze toe te passen op traditionele dragers. Zo bracht hij bijvoorbeeld een grote hoeveelheid honing aan op een linnen doek, liet het geheel invriezen en bevestigde het doek vervolgens aan de wand, waardoor de honing zijn eigen uitweg zocht door uit het doek naar beneden te sijpelen. Prachtige foto’s zijn slechts een restant en zijn getuigen van dit proces. Dit materialenonderzoek vormde voor Padje een aanzet om te gaan experimenteren met ijs. In het derde jaar van de academie bevestigde hij in plastic verpakte ijsjes aan de wand met punaises, door de warmte droop het ijswater naar beneden via de muur halverwege de vloer. Wat overblijft, is een soort aquarel bestaande uit smeltpatronen die door het tijdsverloop in elkaar over vloeien en van kleur veranderen.

Na dit ijsexperiment stapte Padje toch weer over op het medium verf door allerhande soorten fruitstukken te gaan beschilderen. Wat voor een vervreemdend effect zorgt, het fruit krimpt door het rottingsproces maar het behoud een frisse kleur door de verf. Voor zijn eindexamen zette hij het medium verf wel op zeer ludieke wijze in, namelijk; hij begon verf te vermengen met ei en ging het vervolgens bakken. Hij presenteerde het onder de merknaam Painteat; voeding voor de geest. In mooi grafisch vormgegeven magnetronbakken of pizzadozen werden deze aan het publiek aangeboden. Deze vorm van presentatie lijkt een knipoog naar het business-art werk van de Nederlandse kunstenaar Servaas die in de jaren tachtig een handel begon in ingeblikte vislucht. Volgens Padje lag de nadruk in zijn eindexamenproject teveel op het eindproduct in plaats van het maak of transformatieproces, en was dus niet helemaal naar zijn eigen tevredenheid, maar het businessart- aspect blijft Renier Padje wel trekken. Op het moment dat ik hem interview fantaseert hij om de overblijfselen van zijn PROMO-presentatie in te blikken en die tentoon te stellen. Is er nu een nieuwe Servaas opgestaan?