COACHING MARGO SLOMP
Als ik het tijdelijke atelier van Esther de Graaf bij NP3 binnenstap, is het meteen duidelijk: hier wordt gewerkt. Er ligt een flinke laag zaagsel op de vloer. Latten, stukken plastic, kartonnen sokkels en constructies die op omgevallen tafels lijken, versperren de weg. Langs de wand staat een hele reeks nog onverzaagde platen al bijna een sculptuur op zichzelf te zijn. Ik voel me een beetje bezwaard. De opkomst van de mobiele en publieke werkplekken ten spijt, ademt een atelier als dit toch de sfeer van een privé- ruimte. Wil Esther me dit wel allemaal laten zien? Ze moet zelf ook nog wennen aan het idee. De bezoeken van de coaches op afspraak zijn niet zozeer een probleem. Maar de webcam, daar linksboven in de hoek aan het plafond, die is lastig. Vooral omdat ze kan zien wanneer iemand via het net even een kijkje neemt bij haar werkproces.
Het programma Promo van NP3 stelt het atelier nadrukkelijk open. Gedurende zes weken mag iedereen meekijken naar het ontstaansproces van een reeks werken of een installatie. In die periode wordt de ruimte ook gebruikt voor publieke presentaties van de resultaten. Halverwege haar periode organiseerde Esther ook zo’n moment , maar ze besloot de tweede helft weer volledig als productietijd te gebruiken.
Want haar behoefte aan een echte werkplek bleek zo’n half jaar na het eindexamen aan Minerva het grootst. In de gesprekken die ik met haar voerde speelden de fysieke ervaring van al het zagen, schroeven, hameren, plakken, scheuren, ordenen en stapelen dan ook een belangrijke rol. De terloops ogende werken lenen zich uitstekend voor formele analyses op kleur, ritme, herhaling en vorm, en daar ontlenen ze voor een deel ook hun kracht aan, maar vaker hadden we het over hoe plastic aanvoelt, hoe het knispert, hoe zaagsel ruikt en hoe piepschuim klinkt als je er een lat doorheen slaat.
Het verraste me niet dat ze cello speelt. En al helemaal niet dat ze in een kort tekstje dat ze op mijn verzoek schreef, vertelde over hoe de lage tonen haar het meest raken: omdat ze die het diepste voelt en er de meeste inspanning voor moet leveren. Misschien is die intensiteit voor de luisteraar niet altijd te horen, maar voor de cellist is het een belangrijk aspect van het spelen. Net zoals de klap van brekend piepschuim niet meer te horen is als de kijker voor het resultaat staat, maar toch van belang is voor de maker.
Uiteraard hadden we het daarom ook over fenomenologische concepten, over hoe Maurice Merleau-Ponty het lichamelijk zien zo treffend beschrijft. En misschien leest Esther ook nog wel eens de andere teksten die ik haar gaf. Maar belangrijker is dat ze tijdens haar tijd bij NP3 letterlijk weer overtuigd raakte van de bron van haar kunstenaarschap: ik ben een echte maker. Dat alleen al leek me pure winst.
Margo Slomp
Geen opmerkingen:
Een reactie posten